Atkaracalar' ın Tarihçesi

Atkaracalar' ın Tarihçesi: Atkaracalar’ ın kuruluşu hakkında kesin ve yazıtlara dayalı bir bilgiye 1080’ li yıllarında rastlıyoruz. Anadolu’ya hâkimiyet konusunda Selçuklu’ lar ve Bizanslı' lar arasıda yapılan Malazgirt Meydan Muharebesi (1071) Selçuklular' ın zaferi ile sonuçlanınca Türkler Anadolu’daki Bizans direncini kırmış ve Anadolu’ya yerleşmeye başlamıştır. Malazgirt zaferinden sonra Danişment Beyliği komutanlarından Emir Karatekin bu yörenin fethi için görevlendirilmiş ve 1074’ de Çankırı’yı alarak Türk topraklarına katmıştır. Atkaracalar’ ın kuruluşu muhtemelen Çankırı’nın kuruluşu ile yakından ilgilidir. Anadolu’ ya ilk Türkmen akınlarının başladığı bu yıllarda Çerkeş’in Türk boylarınca yerleşim alanı olarak seçildiği Günümüzde Çerkeş’e bağlı Kınık, Bedil, Bayındır, Eymür, Afşar ve Dodurga gibi köylerin adlarından anlaşılmaktadır. Kurşunlu’nun 1944 yılında ilçe olmasına kadar Çerkeş’e bağlı olmamız ve Türk boylarından birinin adının da KARACALAR UŞAĞI olması bu tarihlerde bölgede yerleşilmesinin kanıtıdır. ( Avni Ali CANDAR’ın TÜRKLERİN KÖKLERİ VE YAYILIŞI adlı eseri). 1074 ten önceki yerleşim konusunda ise M.Ö. 2000-1800’lü yıllarda PAFLAGONYALI'lar olmuştur. Paflagonya Kızıl ırmak ve Sakarya nehirleri arasında yer alan Bu günkü Kastamonu, Çankırı, Zonguldak, Bolu ve Ankara illerini içerisine alan bölgeye verilen isimdir. PAFLAGONYALI'lar Anadolu’nun en eski halklarındandır. Bu bölgelerde uzun süre yaşamışlardır. PAFLAGONYALI' lara, Romalı' lara ve Galatlı' lara ait kalıntılar Atkaracalar’ ın civarında yapılan kazı ve incelemelerden anlaşılmaktadır. (Amasya Salnamesinde mevcuttur.) Atkaracalar' ın bulunduğu yer önceden boş bir araziymiş Fakat dört bir yanında çeşitli kabilelerden oluşan bugünkü anlamda mezra şeklinde yerleşim yerleri bulunmaktaymış. Geçmiş teki ve bugünkü adlarıyla bu yerleşim yerleri şunlardır: Çartözü Paşaköyönü, Hoşislamlar, Eres, Taşköv,.Küçükkaracaören, Yenice köy, Kovanlık, Yan pınar’ dır. Çartözün de: Çatlıgil, Deli Hüseyingil Paşaköyönünde: İmamgil, Yortanlıgil, Çapungil, Çalukgil, Boduçlar Eres’ te: Cim başlar, İmmaağangil. Hoşislamlar da: Kadiroğulları, Veyisoğlulları, Kovanlık ta: Hacigil, Garipgil, Cicikgil, Karaoğlangil, Yan pınar’da : Kenangil, Kördanagil, Küçükkaracaören’de: Çıkrıklar, Öğütcüaligil, Hidayetgil, Çitcogil, Taşköy ve Yeniceköy ‘de: Nalbant oğulları kabileleri bu belirtilen yerlerde yaşamışlardır. Buralarda yaşayanlar zamanla; vahşi hayvanlardan korunma, ihtiyacını giderme, eşkıya dan korunma ve birlikte cuma namazını kılmak için biraz önce bahsedilen yerlerin ortası olan bugünkü Atkaracalar a toplanmışlardır. Bir rivayete göre burada yaşayan insanlar Türklerin Karaca boyundan geldiklerinden bu yerleşim yerine Karaca Köyü demişlerdir. Karaca Köyüne toplanma 1450-1460 yıllarında şöyle olmuştur: Bugün Hoşislamlar Türbesi diye bilinen ve orada yatan, Horasan’ dan İstanbul a gelen ve orada irşat eden Seyyid Yahya Efendi nin müritlerinden olan; Şeyh Hamza Pir Sultan Hazretleri Karaca Köyü mevkisine gelerek Hoşislamlar’ a misafir oluyor. Bu havaledeki insanların dağınık olarak yaşadıklarını görüyor. Bu insanlar dinimize, islamiyet'e bağlı oldukları halde dağınık yaşadıklarından dolayı bir araya gelip Cuma namazını kılamıyorlarmış. Şeyh Hamza Pir Sultan Hazretleri yerleşim yerlerinin ortası olan bugünkü Hamza Sultan Camiinin bulunduğu yere topraktan bir mescit yaptırmıştır. Bunun akabinde de karşısına ilmini yaymak için birde medrese yaptırmış ve böylece bu yöredeki insanlar toplanarak Cuma günleri namazlarını kılabilmişlerdir. Toplanmanın birinci sebebi birlikte Cuma namazı kılmak diyebiliriz. Bu yıllarda Şeyh Hamza Pir Sultan Hazretleri’ nin Müridi, Hamza Sultan Camiinde bulunan Yediler diye bilinen türbedeki zatlardan birisi olan Habib-i Karamani hazretleridir. Karaca Köyü' nün yerleşmesinde ve toparlanmasında, eğitiminde, irşadında Şeyh Hamza Pir Sultan Hazretlerinin ve Habib-i Karamani Hazretlerinin büyük katkı ve çabaları olmuştur. Şimdi de Atkaracalar adının nasıl alındığından veya verildiğinden bahsedelim. IV. Murat Bağdat Seferinden dönerken, halkın haber almasıyla toplanıp süvarilerle Sultan ı karşılamak için Çorak ovasına intizam içerisinde karargah kurmuşlar ve Padişah geldiği zaman burada asker mi var ? Diye sorduğunda: Halk; ‘Hayır burada asker yok, burada Karaca Halkı var, burada çok iyi at yetiştirilir diye cevap vermişlerdir. Bunun üzerine IV. Murat bundan böyle burasının adı Atkaracalar olsun, bundan sonra sefere giderken atlar buradan değişecek” demiştir. Bir başka rivayete göre burası karaçalılıkmış ve adı da böyle zikredilirmiş. Zamanla Karacalar denilmiştir. Bunun sebebi de şöyle izah ediliyor. Buralarda oldukça geniş orman alanının olduğu ve bu ormanlarda bol miktarda karaca bulunmasından dolayı Karaca Köyü denildiğidir. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Karacalar Köyü diye bahsedilmektedir. Bol miktarda at yetiştirildiğinden zamanla Atkaracalar denilmiştir. Her iki rivayette de anlaşıldığı üzere bu adı almasında ki en önemli unsur çok sayıda ve iyi cins atların yetiştirilmesidir.